Interwencja w sprawie zachowania zabytkowego zespołu basenów olimpijskich we Wrocławiu
Interwencja poselska do Magdaleny Gawin - Wiceministry Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Generalnej Konserwator Zabytków w sprawie zachowania zabytkowego zespołu basenów olimpijskich we Wrocławiu.
Do: Magdalena Gawin - Wiceministry Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Generalnej Konserwator Zabytków
Szanowna Pani Generalna Konserwator Zabytków!
Działając na podstawie art. 20 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tj. Dz.U. 2018 poz. 1799, z późn. zm.), zwracam się z interwencją w sprawie budowy budynku zamieszkania czasowego na terenie zabytkowego zespołu basenów olimpijskich we Wrocławiu (działka nr nr 1/8, AR_9, obręb Zalesie). Interwencję w tej sprawie podejmuję w wyniku otrzymania kopii petycji do Prezydenta Wrocławia i Rady Miejskiej Wrocławia w obronie zabytkowego Stadionu Olimpijskiego wystosowanej przez Grupę Inicjatywną Stadion Olimpijski oraz mieszkanki i mieszkańców Wrocławia, pod którą zebrano blisko 4 tysiące podpisów.
Mieszkanki i mieszkańcy oraz aktywiści sprzeciwiają się budowie akademika z podziemnym garażem, który ma powstać w miejscu zabytkowego zespołu basenów olimpijskich wchodzącego w skład zabytkowego kompleksu Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu. W opinii autorów petycji powstanie akademika w tym miejscu bezpowrotnie doprowadzi do degradacji całego zabytkowego kompleksu Stadionu Olimpijskiego, stanowiącego harmonijnie zaprojektowany zespół budynków, służący uprawianiu sportu przez ponad 90 lat oraz utraty kolejnego ważnego terenu zielonego i rekreacyjnego we Wrocławiu.
Jak podkreślają w petycji jej autorzy: “Kompleks Stadionu Olimpijskiego jest zabytkiem klasy światowej – projekt Richarda Konwiarza (który pracował m.in. przy wystawie WuWA) otrzymał medal na Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles w 1932 r. Oprócz istniejących kortów tenisowych, stadionu lekkoatletycznego, strzelnicy, Pól Marsowych, zespołu basenów, oferował przeznaczenie terenów do uprawiania także innych dyscyplin sportu, w tym: tor wrotkarski, boisko do rugby, boisko do koszykówki, zaplecze i trybunę do oglądania rywalizacji załóg wioślarskich na przyległym kanale Odry, tor regatowy tamże, boisko do hokeja na trawie, otwartą arenę zapaśniczą, łąkę do gier, etc. Na świecie takie perełki się restauruje, przywraca do życia, gospodarze i mieszkańcy są z nich dumni. Też tego chcemy!”.
Zwracam uwagę, że podobne obiekty olimpijskie w Niemczech (kompleks Stadionu Olimpijskiego w Berlinie i kompleks olimpijski w Garmisch-Partenkirchen) są utrzymywane i wykorzystywane w pierwotnym celu jako zabytki związane z uprawianiem sportu. Kompleks Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu ma tu charakter wyjątkowy - i w skali regionalnej i ogólnopolskiej. Nie pozwólmy na jego stopniową likwidację!
W tej sprawie zwróciłam się dnia 24 maja 2021 r. do pani Barbary Nowak-Obelindy, Dolnośląskiej Wojewódzkiej Konserwator Zabytków, która w swojej odpowiedzi (pismo WUOZ.02.38.2021.DG załączone do poniższej interwencji) odpowiedziała, iż podziela pogląd o negatywnym wpływie rozpoczętej inwestycji na zabytek, jakim jest Stadion Olimpijski we Wrocławiu. Inwestycja jest realizowana w oparciu o pozwolenie konserwatorskie Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz pozwolenie na budowę wydane przez Prezydenta Wrocławia.
Kompleks ten został wpisany do rejestru zabytków pod nr. 457/Wm (obecny numer to A/4225/457/Wm) jako “tereny olimpijskie wraz z położonymi na nich obiektami oraz historycznie ukształtowanym terenem”. Czytamy w piśmie, że “z ustaleń ww. decyzji bezspornie wynika ochrona indywidualna wymienionych w niej budowli oraz prawna ochrona całego historycznie ukształtowanego terenu z jego rozplanowaniem, zielenią, zespołami budowli i urządzeń”.
W ocenie pani Barbary Nowak-Obelindy “obowiązujące formy ochrony - czyli wpis do rejestru i ustalenia planu miejscowego - umocowane w przepisach ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 710), dają mocną podstawę dla zanegowania przez organ konserwatorski inwestycji w zaproponowanej lokalizacji oraz formie”. Z tych względów Dolnośląski Konserwator Zabytków stanowczo negatywnie ocenia merytoryczną zasadność decyzji nr 708/2020 Miejskiego Konserwatora Zabytków z dnia 7 września 2020 roku dla przedmiotowej inwestycji, jako pozostającą w sprzeczności z zasadami ochrony konserwatorskiej ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz uwarunkowaniami wynikającymi wprost z wpisu do rejestru zabytków terenów olimpijskich.
Zdaniem Wojewódzkiej Konserwator Zabytków w celu ratowania kompleksu Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu należy unieważnić pozwolenie Miejskiego Konserwatora Zabytków i pozwolenie na budowę oraz rozpocząć rekompozycję (przywrócenie stanu poprzedniego) tego terenu w celu przywrócenia jego funkcji.
Powyższe przekłada się bezpośrednio na istotę “Porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia niektórych zadań z zakresu właściwości Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków” zawartego pomiędzy Wojewodą Dolnośląskim a Gminą Wrocław, wskazując wprost na brak funkcjonalności tego aktu w obecnym stanie prawnym i faktycznym. Przeprowadzone w 2019 roku kontrole działalności Miejskiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu zakończyły się wynikiem negatywnym i wnioskiem do Wojewody Dolnośląskiego o rozwiązanie “Porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia niektórych zadań z zakresu właściwości Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków”.
Mając powyższe na uwadze, zwracam się do Pani z wnioskiem o wszczęcie z urzędu postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji nr 708/2020 Miejskiego Konserwatora Zabytków z dnia 7 września 2020 roku dla przedmiotowej inwestycji, jako pozostającej w sprzeczności z zasadami ochrony konserwatorskiej ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz uwarunkowaniami wynikającymi wprost z wpisu do rejestru zabytków terenów olimpijskich.
Ponadto w świetle argumentów przedstawionych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zwracam się o szczegółową kontrolę funkcjonowania “Porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia niektórych zadań z zakresu właściwości Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków” zawartego pomiędzy Wojewodą Dolnośląskim a Gminą Wrocław, w tym wyciągnięcie stosownych wniosków w razie stwierdzenia, iż dochodzi tu do niedopełniania obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych.
W trosce o dobro mieszkanek i mieszkańców oraz dziedzictwo historyczne Wrocławia zwracam się do Pani o podjęcie prawnie możliwych działań pozwalających na ochronę zabytkowego zespołu basenów olimpijskich we Wrocławiu. Mam nadzieję, że kierując się tą samą troską, przychyli się Pani do słusznych postulatów mieszkanek i mieszkańców Wrocławia oraz potraktuje niniejszą interwencję w trybie pilnym, albowiem na terenie zabytkowego kompleksu trwają intensywne prace budowlane.
Z poważaniem,
Małgorzata Tracz
Do wiadomości:
1. Pan Piotr Gliński, Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
2. Pan Jarosław Obremski, Wojewoda Dolnośląski
3. Pani Barbara Nowak-Obelinda, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Małgorzata Tracz