Zapytanie nr 827 do ministra edukacji narodowej w sprawie materiałów dotyczących zmian klimatu, opublikowanych na platformie edukacyjnej e-podręczniki Ministerstwa Edukacji Naukowej

Szanowny Panie Ministrze!

Zmiany klimatu są bezspornym faktem i problemem dla całego świata. Wzrost emisji gazów cieplarnianych powoduje ocieplenie oraz zmiany wszystkich elementów systemu klimatycznego, zwiększając prawdopodobieństwo dotkliwych, powszechnych i nieodwracalnych następstw dla rolnictwa, zasobów wodnych i całej światowej gospodarki. Susza w Polsce już dawno przestała być zjawiskiem epizodycznym, a stała się powszechna. W pamięci Polaków wciąż żywe są skutki związane z suszą z 2019 roku, kiedy, jak podaje ministerstwo rolnictwa, nawet dwa miliony hektarów upraw uległo zniszczeniu, co z kolei przełożyło się na wzrost cen owoców, warzyw i innych produktów gospodarstw rolniczych. W 2018 roku z powodu suszy polskim rolnikom wypłacono 2,15 mld zł rekompensat, a w 2019 r. przeznaczono na ten cel 2,21 mld zł. Tymczasem rok 2020 zapowiada się na najcieplejszy i jednocześnie najbardziej suchy od kilkudziesięciu lat. Według Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej przełom 2019 i 2020 roku był najcieplejszy od początku prowadzenia pomiarów w Polsce. IMiGW zanotował najsuchszy styczeń od prawie 50 lat. W komunikacie Wód Polskich czytamy, że w marcu padało najmniej w ciągu ostatnich 30 lat. Na obszarze całego kraju opady stanowiły 67 proc. średniej wieloletniej, a w pasie Polski centralnej – nawet poniżej 40%.

Dobrze, że w polskich szkołach i przedszkolach uczy się o przyczynach i skutkach zmian klimatu, jednak bardzo duże znaczenie ma rzetelność, z jaką ta wiedza jest przekazywana. Na platformie edukacyjnej e-podręczniki Ministerstwa Edukacji Naukowej znaleźć można prezentację multimedialną dotyczącą efektu cieplarnianego (https://epodreczniki.pl/a/film/Dc2jtbWl7), z której możemy dowiedzieć się między innymi, że pozytywnym skutkiem ocieplania się klimatu jest:

• wydłużenie okresu wegetacji, w efekcie którego możliwe będzie zbieranie plonów dwa razy do roku oraz
• możliwość uprawiania większej liczby gatunków roślin.

W materiałach dydaktycznych MEN pominięto najbardziej dotkliwy i powszechny skutek zmian klimatu, jakim jest susza. Efekt ten szczególnie mocno odczuwają Polacy i uważam za bulwersujące jego pominięcie na rzecz mitów dotyczących bogatych plonów i możliwości uprawy większej liczby gatunków roślin. Młodzi Polacy muszą mieć świadomość, że susza to zjawisko bezpośrednio związane ze zmianami klimatu i mające bezpośredni wpływ na ich życie.

Dlatego zwracam się do Pana z następującymi pytaniami:

1. Czy pominięcie suszy jako najbardziej powszechnego i dotkliwego skutku zmian klimatu było celowe?
2. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej konsultowało przekazywaną wiedzę na temat skutków zmian klimatu z Ministerstwem Klimatu, Ministerstwem Środowiska oraz Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi?
3. Czy Ministerstwo Klimatu oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zgadza się z informacjami przekazanymi w prezentacji, dotyczącymi pozytywnych skutków podnoszenia się globalnej temperatury na Ziemi, takimi jak wydłużenie okresu wegetacji i możliwości upraw większej liczby gatunków roślin?
4. Kim są naukowcy, na których powołuje się Ministerstwo Edukacji Narodowej w prezentacji o zmianach klimatu?
5. Komu zostało zlecone opracowanie danej prezentacji multimedialnej? Jakie kwoty zostały przeznaczone na ten cel?

Z poważaniem,
Małgorzata Tracz