Interwencja w sprawie przekazania Poczcie Polskiej spisów wyborców

Interwencja poselska skierowana do Jarosława Obremskiego - Wojewody Dolnośląskiego, Jana Nowaka - Prezesa Urzędu Danych Osobowych, Tomasza Zdzikota - Prezesa Zarządu Poczty Polskiej S.A. oraz dr hab. Adama Bodnara - Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie planowanego, bezprawnego żądania przez wojewodów przesyłania Poczcie Polskiej S.A. spisów wyborców.

Do: Jarosław Obremski - Wojewoda Dolnośląski, Jan Nowak - Prezes Urzędu Danych Osobowych, Tomasz Zdzikot - Prezes Zarządu Poczty Polskiej S.A. oraz dr hab. Adam Bodnar - Rzecznik Praw Obywatelskich

Szanowni Państwo!

Działając w oparciu o art. 20 Ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U. Nr 73, poz. 350), w związku z otrzymaniem informacji o planowanym bezprawnym żądaniu przez wojewodów przesyłania Poczcie Polskiej S.A. spisów wyborców, niniejszym podejmuję interwencję w tej sprawie.

W dniu wczorajszym ukazały się doniesienia prasowe, w których znalazł się m.in. skan części korespondencji Wojewody Opolskiego do samorządowców Opolszczyzny, z treści której to korespondencji wynika, że Wojewoda Opolski miał wydać opolskim samorządowcom polecenie pilnego przekazywania spisów wyborców Poczcie Polskiej S.A., a to na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374).

Zgodnie z powyższym przepisem, Wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie, państwowe osoby prawne, organy samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne oraz samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra. Jednakże zgodnie z art. 11 ust. 3 polecenia muszą być wydawane w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z przeprowadzeniem wyborów na Prezydenta RP. Przeprowadzenie wyborów nie ma związku ze zwalczaniem epidemii. Zgodnie z aktualnie obowiązującym art. 26 ustawy kodeks wyborczy, $ 11. „Spis wyborców sporządza się w 2 egzemplarzach, oddzielnie dla każdego obwodu głosowania, według miejsca zamieszkania wyborców, najpóźniej w 21 dniu przed dniem wyborów”; § 12. „Jeden egzemplarz spisu wyborców przekazuje się w przeddzień wyborów przewodniczącemu właściwej obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie”. Oznacza to, że mogą istnieć wyłącznie dwa egzemplarze spisu wyborców, z których jeden pozostaje w dyspozycji Gminy, a drugi jest przekazywany do OKW.

Zgodnie z art. 36 ustawy kodeks wyborczy, § 1 „Między 21 a 8 dniem przed dniem wyborów każdy wyborca może sprawdzić w urzędzie gminy, w której spis wyborców został sporządzony, czy został w spisie uwzględniony”; § 2 „Spis wyborców jest udostępniany do wglądu w urzędzie gminy"; § 3 „Wójt powiadamia wyborców, w sposób zwyczajowo przyjęty, o sporządzeniu spisu wyborców oraz o miejscu i czasie jego udostępniania”.

Żaden przepis obowiązującego prawa nie daje Poczcie Polskiej S.A. prawa do wejścia w posiadanie spisu wyborców. Co więcej, kuriozalny przepis art. 102 pkt. 4) Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374) wyłączył stosowanie przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks Wyborczy, dotyczących głosowania korespondencyjnego, do wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 roku. To oznacza, że aktualnie w polskim porządku prawnym nie istnieje przepis prawa, na którego podstawie głosowanie korespondencyjne mogłoby się w ogóle odbyć! Z całą pewnością przepisów prawa wyborczego, w tym norm kompetencyjnych dla organów administracji publicznej i operatora pocztowego nie zastąpią i nie mogą zastąpić „polecenia”, związane z przeciwdziałaniem epidemii.

Wskazuję w tym miejscu, że w przypadku bezprawnego (polecenie wydane bez podstawy prawnej podstawą prawną nie jest) przekazania spisu wyborców Poczcie Polskiej S.A. dojdzie do podwójnego naruszenia przepisów o przetwarzaniu danych osobowych, co stanowi przestępstwo z art. 107 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 r.

Mając na uwadze powyższe, żądam natychmiastowego zaprzestania działań, które nie mają podstawy prawnej. Jednocześnie informuję, że każde naruszenie przepisów prawa, w tym antycypowanie wejścia w życie nieistniejących przepisów, będę zgłaszać do właściwych miejscowo prokuratur!

Z poważaniem,
Małgorzata Tracz

(Dz.U. z 2018 r. poz. 1000). W tym miejscu żądam od Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych podjęcia natychmiastowego działania, w celu zapobieżenia nielegalnemu przekazywaniu tak wrażliwych danych, jak spis wyborców. Co więcej, wojewodzie nie wolno antycypować tu wejścia w życie przepisów, dotyczących „powszechnych” wyborów korespondencyjnych, których wejście w życie uzależnione jest od zakończenia nad nimi prac legislacyjnych. Ustawa o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. została uchwalona przez Sejm i przekazana Senatowi w dniu 06.04.2020 r. Zatem nie wiadomo, czy ustawa ta w ogóle wejdzie kiedykolwiek w życie, a także, jeżeli wejdzie w życie, to w jakiej formie to nastąpi. Wydawanie zatem w związku z brzmieniem tego dokumentu jakichkolwiek poleceń (abstrahując od nielegalności tego działania), naraża Skarb Państwa na znaczne koszty, a wojewodę naraża na odpowiedzialność karną.

Zgodnie z art. 231 § 1 kodeksu karnego, funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W mojej ocenie, w niniejszej sprawie wydanie polecenia, które:

• nie ma umocowania w przepisach Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych
z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374); wkracza w kompetencje dotyczące organizacji wyborów, przysługujące mocą obowiązujących na dzień wydania polecenia przepisów KW organom gminy i OKW, stanowi przekroczenie uprawnień wojewody; antycypuje wejście w życie przepisów Ustawy, która jest przedmiotem prac w Senacie i która może nigdy nie wejść w życie lub wejść w życie
w brzmieniu zupełnie odmiennym od antycypowanego; powoduje ponoszenie przez Skarb Państwa i podmioty, do których skierowano polecenia, kosztów przygotowań organizacji wyborów w trybie, który nie został objęty przepisami obowiązującego prawa; stanowi o przekroczeniu przez wojewodę uprawnień, co z kolei wypełnia znamiona przestępstwa z art. 231 k.k.