Interwencja poselska w sprawie budowy Obwodnicy Międzyborza w ciągu DK25

Interwencja poselska do Dyrektor Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad we Wrocławiu Lidii Markowskiej w sprawie budowy Obwodnicy Międzyborza w ciągu DK25.

Szanowna Pani Dyrektor!

Działając na podstawie art. 20 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tj. Dz.U. 2018 poz. 1799, z późn. zm.), zwracam się z interwencją poselską w sprawie planowanej budowy obwodnicy Międzyborza. W tej sprawie zwrócili się do mnie mieszkańcy i mieszkanki Bukowiny Sycowskiej, Oski Piła oraz Klonowa. Z uzyskanych informacji wynika, że GDDKiA przygotowuje dokumentację projektową na budowę obwodnicy Międzyborza, w której znajdują się 3 warianty drogi.

Obwodnica Międzyborza jest inwestycją potrzebną i ze wszech miar wyczekiwaną przez mieszkańców gminy Międzybórz. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Międzybórz przewidywano obwodnicę po stronie wschodniej miasta. Jednakże podczas prac nad dokumentacją projektową pojawiły się inne warianty prowadzenia obwodnicy, przechodzące obok istniejących zabudowań oraz niszczące bezpowrotnie najpiękniejsze zakątki leśne tej okolicy.

Poniżej zestawione parametry techniczne trzech wariantów:

Warianty numer 2a i 3 obwodnicy Międzyborza przebiegają w pobliżu wsi Węgrowa, Bukowina Sycowska oraz Oska Piła. Część tych terenów gmina Międzybórz, na podstawie uprzednio wykonanego studium, uwzględniła jako teren zabudowy mieszkaniowej w przygotowywanym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Budowa w tym miejscu obwodnicy uniemożliwi zaplanowany uprzednio rozwój budownictwa mieszkaniowego w Bukowinie Sycowskiej, a także zaburzy jej, unikatowy w regionie, charakter uzdrowiskowy i krajobrazowy. W przypadku budowy obwodnicy zachodniej należy się również liczyć z wieloma procesami o odszkodowania związane ze znaczną utratą wartości gruntów w okolicy obwodnicy.

W planie zagospodarowania przestrzennego gminy Międzybórz obwodnica przebiega po wschodniej stronie DK-25. Mieszkańcy i mieszkanki od lat wiedzieli, że nie należy tam budować domów ani wiązać z tym terenem przyszłości. Obwodnica po stronie wschodniej była ujęta w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Międzybórz. Wariant wschodni zdecydowanie lepiej komunikuje miasto Międzybórz, ponieważ łączy więcej dróg w terenie i obsługuje większą ilość miejscowości.

W wariantach 2a i 3 uwzględniono wyjątkowo kosztowną budowę wiaduktów nad kilkoma drogami gminnymi, które m.in. służą obecnie okolicznym rolnikom do przejazdu maszyn rolniczych (łącznie 7 wiaduktów na całej długości przebiegu wariantu obwodnicy – w tym dwa wiadukty kolejowe). Koszt jednego wiaduktu jest równy wartości wybudowania 1 km drogi krajowej. Koszt budowy obwodnicy w wariancie 2a i 3 będzie również wysoki ze względu na niekorzystny bilans robót ziemnych (konieczność budowy wysokich nasypów). Dodatkowym kosztem ekonomicznym i przyrodniczym będzie w tych wariantach konieczność wycinki około czterokilometrowego pasa lasu. Oba warianty obwodnicy (2a i 3) przebiegają przez teren o bardzo zróżnicowanej rzeźbie (różnice wysokości dochodzące do 50 m na stosunkowo krótkich odcinkach). Nie uwzględniają też walorów krajobrazowych i silniejszego zanieczyszczenia hałasem z powodu ulokowania ich przebiegu w poprzek najwyższych w okolicy wzniesień (w tym w bezpośrednim sąsiedztwie punktów widokowych). Takie wyniesienie obwodnicy spowoduje przekroczenie norm hałasu dla zabudowy mieszkaniowej (Bukowina Sycowska historycznie jest rejonem uzdrowiskowym) i jest niezgodne z zapisami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej.

Warianty nr 2a i 3 budowy obwodnicy Międzyborza przebiegają przez zwarty obszar leśny umiejscowiony na obszarze chronionego krajobrazu pn. „Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska”, który rozciąga się na pograniczu dwóch województw: dolnośląskiego i wielkopolskiego, wpisanego do Centralnego Rejestru Form Ochrony Przyrody 1 stycznia 1995 roku na podstawie:

1.     Rozporządzenia Nr 63 Wojewody Kaliskiego z dnia 7 września 1995 r. w sprawie ustalenia obszaru chronionego krajobrazu "Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska" na terenie województwa kaliskiego i zasad korzystania z tego obszaru (Dz. Urz. z dnia 25 września 1995 r. Nr 15, poz. 95), a także

2.     Rozporządzenia nr 30 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu "Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska" dla terenu obszaru leżącego w granicach województwa dolnośląskiego (Dz. Urz. z 2008 r. Nr 12, poz. 10).

Obszary chronionego krajobrazu zdefiniowane są w ustawie o ochronie przyrody jako „tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych”. Są to tereny o wyjątkowych walorach przyrodniczych z dużą ilością gatunków fauny i flory, często rzadkich lub zagrożonych. Do takich należy zaliczyć obszar chronionego krajobrazu „Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska”. Znajdują się tutaj różnorodne kompleksy leśne o specyficznym mikroklimacie. Ponadto na terenie Bukowiny Sycowskie już w 1796 r. odkryto źródło wód mineralnych o zdrowotnych walorach i do końca I wojny światowej działało tam uzdrowisko.

Tereny, przez które ma przebiegać obwodnica w wariantach 2a lub 3, bezpowrotnie przekształcą obszar wokół najwyższego wzniesienia Wzgórz Twardogórskich (Wzgórze Zbójnik – 272 m n.p.m.), z którego początek biorą niewielkie cieki wodne, bardzo ważne dla omawianego obszaru, zwłaszcza podczas coraz częściej występujących tu wiosenno-letnich susz.

Obszar chronionego krajobrazu „Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska” stanowi jednocześnie korytarz ekologiczny i migracyjny dla wielu gatunków zwierząt i ptaków. Przecięcie lub fragmentacja tych obszarów przez obwodnicę negatywnie wpłynie na populacje zamieszkujących tam zwierząt (izolacja, brak możliwości przemieszczania się, itp.). Budowa obwodnicy w tych wariantach zniszczy bezpowrotnie siedliska i tereny żerowania rzadkich gatunków ptaków (m.in. orzeł bielik, bocian czarny, kruk).

Należy też podkreślić ogromne znaczenie lasu w zapobieganiu zmianom klimatycznymi, dlatego wycięcie tak dużej powierzchni lasu będzie niepowetowaną stratą dla całego ekosystemu tej okolicy. Rosnące tam kompleksy leśne charakteryzują się dużym zróżnicowaniem gatunkowym i wiekowym (sosna zwyczajna, świerk pospolity, jodła pospolita, modrzew europejski, daglezja zielona, buk pospolity, dąb szypułkowy i bezszypułkowy, dąb czerwony, dąb błotny, grab pospolity, brzoza brodawkowata i omszona, topola osika, topola szara, topola czarna, olsza czarna oraz inne). Lasy te, często z bogatym runem i podszytem, stanowią bardzo ważny przyrodniczo teren, służący okolicznym mieszkańcom do popularyzacji wiedzy przyrodniczej, kultury i historii. Są także są bardzo atrakcyjnym miejscem wypoczynku oraz uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Lasy wokół Bukowiny Sycowskiej, Międzyborza Sycowskiego, Przysiółka Konopka i Wydzierna od lat postrzegane są jako jedne z najbardziej atrakcyjnych terenów na Dolnym Śląsku do zbierania płodów runa leśnego (grzyby, jagody, poziomki, jeżyny, maliny, tarnina) i przyciągają corocznie wiele osób z całego województwa.

Obszar chronionego krajobrazu „Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska” z uwagi na swoje unikatowe i niepowtarzalne walory oraz bogactwo przyrodnicze, krajobrazowe, kulturowe i rekreacyjne w pełni wyczerpuje przesłanki definicji „obszaru chronionego krajobrazu”, która jest zawarta w ustawie o ochronie przyrody. Dlatego tak poważna ingerencja, jaką jest budowa obwodnicy, przyczyni się do jego bezpowrotnego zniszczenia.

W pełni przyłączam się do głosu mieszkanek i mieszkańców protestujących przeciwko budowie obwodnicy w wariantach 2a i 3 nie tylko ze względu na szkody środowiskowe, ale również z powodu wyższych nakładów finansowych niż w przypadku wariantu numer 1.

Z poważaniem,
Małgorzata Tracz