Interpelacja nr 26764 w sprawie wpływu płotu na granicy polsko-białoruskiej na migracje zwierząt
Szanowny Panie Premierze!
Szanowni Panowie Ministrowie!
W celu udaremnienia prób nielegalnego przekraczania granicy Ministerstwo Obrony Narodowej zdecydowało o budowie ogrodzenia. W poniedziałek 23 sierpnia 2021 r. minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował na Twitterze, że na granicy Polski z Białorusią powstanie około 180 km ogrodzenia z drutu ostrzowego, czyli tzw. concertiny. Ma ono wysokość dwóch i pół metra, a pod płotem rozłożone zostały trójwarstwowe zasieki.
Bariera ta przetnie także Puszczę Białowieską. Jak mówi m.in. prof. Rafał Kowalczyk, dyrektor Instytutu Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk, płot uniemożliwi zwierzętom przemieszczanie się. Tym samym płot na polsko-białoruskiej granicy może mieć katastrofalne skutki, szczególnie dla gatunków rzadkich i zagrożonych. Będzie w dłuższej perspektywie wpływał na funkcjonowanie i przetrwanie tych populacji.
W dramatycznej sytuacji może znaleźć się ryś, którego cała populacja w Polsce szacowana jest na około 200 osobników. Rozdzielenie białowieskich rysi grozi brakiem przepływu genów i chowem wsobnym. W konsekwencji przy tak małej populacji (kilkunastu osobnikach w całej Puszczy) może to skutkować zanikiem gatunku na tym terenie.
Płot będzie problemem też dla wilków, które po ograniczeniu dostępu do pokarmu w lesie, mogą zacząć zabijać zwierzęta gospodarskie w okolicznych wsiach. W wyniku budowy płotu, a tym samym braku możliwości wymiany genów, nasilić się mogą również problemy zagrożonej populacji niedźwiedzia czy żubra - odtworzonej z małej liczby osobników, już dziś borykających się z problemami zdrowotnymi. Dla innych gatunków, takich jak jelenie, łosie, ale też mniejszych ssaków oraz ptaków, próba pokonania płotu będzie oznaczać śmiertelne okaleczenia i powolną śmierć w zwojach concertiny.
Na negatywne oddziaływanie na środowisko płotu na na granicy polsko-białoruskiej zwracał w swoich wypowiedziach uwagę również gen. Mieczysław Gocuł, były szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, wskazując jako przyczynę jego wadliwą konstrukcję.
W świetle powyższych faktów zwracam się do Pana Premiera i Panów Ministrów z następującymi pytaniami:
1. Czy przed podjęciem decyzji o budowie płotu na granicy polsko-białoruskiej zostały przeprowadzone analizy jego oddziaływania na środowisko, a w szczególności na migracje zwierząt? Jeśli tak, proszę o udostępnienie wyników przeprowadzonych analiz oddziaływania na środowisko.
2. Czy przed podjęciem decyzji o budowie płotu na granicy polsko-białoruskiej odbyły się konsultacje międzyresortowe oraz ze środowiskiem naukowców i naukowczyń zajmujących się naukami przyrodniczymi?
3. Czy rozważane jest wyznaczenie i utworzenie we współpracy ze środowiskiem naukowców i naukowczyń zajmujących się naukami przyrodniczymi przejść dla zwierząt w przebiegu korytarzy ekologicznych w miejscach, gdzie przecinają się z płotem na granicy polsko-białoruskiej?
4. Czy istnieją jakiekolwiek instrukcje działania dla jednostek Straży Granicznej i Wojska Polskiego patrolujących granicę polsko-białoruską w przypadku napotkania dzikich zwierząt, które utknęły w zasiekach podczas próby przekroczenia płotu? Jeśli tak, proszę o udostępnienie instrukcji we wskazanym wyżej zakresie dla patrolujących granicę polsko-białoruską jednostek Straży Granicznej i Wojska Polskiego.
5. Czy planowane są jakiekolwiek działania mające na celu przeciwdziałanie lub ograniczenie negatywnych skutków oddziaływania płotu na granicy polsko-białoruskiej na populacje zwierząt rzadkich i zagrożonych? Jeśli tak, to czy została o nich poinformowana Komisja Europejska zgodnie z art. 6 ust. 4 Dyrektywy Siedliskowej?
6. Ile martwych zwierząt dotychczas zostało znalezionych w zasiekach postawionych na granicy polsko-białoruskiej?
Z wyrazami szacunku,
Małgorzata Tracz
Małgorzata Tracz