Interpelacja nr 35942 do ministra aktywów państwowych, ministra klimatu i środowiska w sprawie redukcji emisji metanu w Polsce
Szanowni Pani Minister! Szanowny Panie Ministrze!
Jedną z kluczowych kwestii wymagających pilnej interwencji państwa jest ograniczenie emisji metanu z sektora energetycznego. Polska należy do grupy największych emitentów metanu w UE. Metan, po dwutlenku węgla, stanowi jeden z najgroźniejszych gazów cieplarnianych pochodzenia przemysłowego dla naszej atmosfery. Jak wskazuje Environmental Defense Fund Europe, charakteryzuje się on ponad 80-krotnie większym współczynnikiem ocieplenia niż CO2 przez pierwsze 20 lat obecności w atmosferze (1), zatem jego ograniczenie pozwoliłoby na osiągnięcie – tak bardzo potrzebnych - relatywnie szybkich efektów. Zwiększyłoby to szanse Polski na wywiązanie się ze zobowiązań klimatycznych, dając zarazem pole manewru w obszarach, gdzie potrzeba więcej czasu na zmaterializowanie się efektów.
W Polsce, udokumentowane emisje metanu pochodzą przede wszystkim z przemysłu związanego z wydobyciem, transportem i konsumpcją paliw kopalnych. Większość (89%) emisji metanu z polskiego sektora energetycznego pochodzi z sektora górnictwa węgla kamiennego. Według Komisji Europejskiej i Europejskiej Agencji Środowiska 10 największych kopalń węgla emitujących metan w Europie znajduje się właśnie w Polsce.
1. Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 wyznacza konkretne cele dla metanu, tj.: 100% wzrost w utylizacji metanu w porównaniu do 2018 roku w fazie wydobywczej (metan kopalniany CMM i powietrze wentylacyjne metan VAM) oraz poeksploatacyjnego metanu kopalnianego (AMM):
- Jaki jest aktualny stan realizacji celów?
- W jakim stopniu ten dokument i te cele przyczyniają się do:
- redukcji emisji metanu,
- optymalizacji ścieżki osiągnięcia krajowych/europejskich celów klimatycznych?
2. Biorąc pod uwagę fakt, że wpływ metanu na efekt cieplarniany jest 80 razy silniejszy niż CO2:
- Czy istnieją plany stworzenia krajowej strategii redukcji metanu zapewniającej skoordynowane/holistyczne podejście do tego zagadnienia?
- Jeśli nie:
- Jak to wyjaśnić z punktu widzenia zbiorowych wysiłków na rzecz osiągnięcia krajowych/europejskich celów klimatycznych?
- Jak rząd planuje określić optymalne (ekonomiczne, społeczne, środowiskowe) ścieżki redukcji gazów cieplarnianych dla Polski bez uwzględnienia wpływu metanu?
- Czy zostaną odpowiednio zaktualizowane: Polityka Energetyczna Polski do 2050 (PEP 2050) oraz Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030?
3. Według przedstawicieli przemysłu węglowego główna przeszkoda w dalszych redukcjach metanu to istotne trudności w pozyskaniu finansowania inwestycji w infrastrukturę techniczną kopalni (np. przez Jastrzębską Spółkę Węglową (2)) – czy rząd działa w kierunku, aby ten problem rozwiązać?
- Jeśli nie, jak to wyjaśnić z punktu widzenia zbiorowych wysiłków na rzecz osiągnięcia krajowych/europejskich celów klimatycznych?
- Dlaczego nie jest to priorytet zapisany w dokumentach strategicznych państwa?
4. Według Międzynarodowej Agencji Energii oraz Environmental Defense Fund Europe rzeczywiste emisje metanu są znacznie większe od oficjalnie podawanych. Czy rząd jest zadowolony z poziomu dokładności pomiarów/monitorowania metanu w Polsce?
- Czy istnieją plany dotyczące poprawy monitoringu/pomiarów emisji metanu?
- Czy rząd jest zainteresowany wspieraniem takich działań?
- Jeśli nie, jak to wyjaśnić z punktu widzenia zbiorowych wysiłków na rzecz osiągnięcia krajowych/europejskich celów klimatycznych?
5. Powodowane m.in. przez metan ocieplenie klimatyczne odpowiada za obserwowane w tym roku katastrofy ekologiczne dotykające rzek w Europie. Opadające poziomy wód powodują okresowy wzrost stężeń emitowanych do rzek zanieczyszczeń. Czy w związku z tym dostrzegają Państwo konieczność aktualizacji (zaostrzenia) norm emisji do wód, aby uwzględniały one także okresowe wahania stanu wód w rzekach?
https://www.edf.org/climate/methane-crucial-opportunity-climate-fight
https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/FB16BED46C094932C12587BF00386E34/%24File/0031809.pdf
https://nauka.uj.edu.pl/aktualnosci/-/journal_content/56_INSTANCE_Sz8leL0jYQen/74541952/151410586
Z poważaniem
Małgorzata Tracz