Interpelacja nr 15399 do ministra klimatu i środowiska w sprawie odstrzału ptaków chronionych

Szanowny Panie Ministrze!

12 października 2020 roku Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił do Ministerstwa Klimatu i Środowiska z wnioskiem o podjęcie działań w celu zmiany przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody, a także odpowiednich rozporządzeń wykonawczych. Wniosek dotyczył szkód rolniczych wyrządzanych przez dzikie ptactwo, m.in. żurawie, gęsi, kormorany, łabędzie, a także gatunki zagrożone wyginięciem takie jak m.in. czernica, głowienka, cyraneczka czy łyska. W 2019 roku Polski Komitet Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody wnioskował o objęcie tych ptaków ochroną gatunkową.

Krajowa Rada Izb Rolniczych, w dużej części składająca się z lobby myśliwskiego, postuluje, aby za szkody w uprawach wyrządzane przez ptaki odpowiadał Skarb Państwa, a także by możliwa była częściowa redukcja populacji ptaków poprzez „zezwolenie na czynności zakazane”, tj. niszczenie gniazd i strzelanie do ptaków, w tym także gatunków chronionych. Art. 52 ustawy o ochronie zwierząt z dnia 16 kwietnia 2004 roku reguluje sprawy zakazów w stosunku do dziko żyjących zwierząt objętych ochroną gatunkową, a także odstępstwa od nich.

Nie da się precyzyjnie wyliczyć szkód wyrządzonych przez żurawie, gęsi, łabędzie, głowienki i inne ptaki, zatem brakuje podstawy do wypłaty odszkodowań. Można zakładać, że szkody te nie są duże. Wydawanie zgody na „częściową redukcję populacji ptactwa”, w tym gatunków chronionych, może doprowadzić do dodatkowego zatruwania środowiska naturalnego oraz pól uprawnych śrutem ołowianym, a także powodować cierpienie dziesiątków tysięcy ranionych zwierząt. Ponadto ograniczanie populacji określonego gatunku zwierząt zawsze prowadzi do naruszenia równowagi ekosystemu, powodując nieprzewidywalne skutki.

Ochrona przyrody jest obowiązkiem państwa i wszystkich jego organów. Przyroda, a w tym przypadku dzikie ptaki, jest własnością wszystkich obywateli i obywatelek, a nie tylko określonych grup. W przestrzeni medialnej pojawiają się informacje o zachęcaniu głównej i regionalnych dyrekcji ochrony środowiska przez niektórych członków Ministerstwa Środowiska do udzielania zgody na odstrzał zwierząt objętych ochroną gatunkową.

Proszę o odpowiedź na poniższe pytania związane z październikowym wnioskiem KRIR w sprawie redukcji populacji dzikich ptaków:

1. Ile zezwoleń na odstrzał zwierząt chronionych, w tym ptaków chronionych i zagrożonych, wydały w latach 2019 i 2020 następujące instytucje:
   a/ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska,
   b/ regionalne dyrekcje ochrony środowiska,
   c/ Ministerstwo Klimatu i Środowiska,
   d/ inne podmioty mające uprawnienia do wydawania takich zezwoleń?
2. Ile zezwoleń na odstrzał zwierząt nieobjętych ochroną, a będących w okresach ochronnych wydały w latach 2019 i 2020 następujące instytucje:
   a/ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska,
   b/ regionalne dyrekcje ochrony środowiska,
   c/ Ministerstwo Klimatu i Środowiska,
   d/ inne podmioty mające uprawnienia do wydawania takich zezwoleń?
3. Czy były prowadzone próby szacowania strat w rolnictwie dokonywanych przez dzikie, w tym także chronione, ptaki w latach 2019 i 2020?
4. W sezonie od kwietnia 2018 do marca 2019 myśliwi oficjalnie zastrzelili 216 000 dzikich ptaków. Naukowcy szacują, że faktyczna liczba jest kilkukrotnie wyższa. Ile ogółem ptaków zostało zastrzelonych w latach 2019-2020?

Z wyrazami szacunku,
Małgorzata Tracz